zaterdag 10 mei 2008

Onthechting


Die 1659 uur per jaar, die wij moeten draaien zijn natuurlijk in arbeidsproductief opzicht een wenkbrauwfronsend verschijnsel. Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat iedereen die in het onderwijs werkzaam is op feestjes en verjaardagen steevast te horen krijgt dat het “best een zware baan is, maar wél lekker veel vakantie!”.
En dat is natuurlijk ook zo, laten we elkaar nou niks wijsmaken. Ik ben ook gestopt met uitleggen en beaam zulks alleen nog maar.
Dat geeft rust en gelegenheid om zo af en toe eens goed te kunnen nadenken, of lekker in de zon te zitten. Of allebei.

Het was deze week weer intervisieweek. Al meer dan 10 jaar komen wij een paar keer per jaar met een aantal schoolleiders bijeen om de koppen bij elkaar te steken en de ontwikkelingen in ons vak een stevig door te nemen. In de maand mei gaan we altijd naar het uiterste zuidwesten van ons land, naar de zee. En ook dit jaar was het weer, gezelschap én de onderwerpen weer van een prima kwaliteit.
Dit clubje, we kennen elkaar van de schoolleidersopleiding, 12 jaar geleden, is inmiddels zó hecht en we kennen elkaar al door en door dat we in álle rust en vrijheid onze stellingen poneren, vragen neerleggen en gezamenlijk onderzoeken hoe het toch allemaal zover heeft kunnen komen. In ons vak, wel te verstaan.

Ditmaal was Henk degene die de voorzet gaf. In de aanloop naar een lezing die hij geven gaat tipte hij mij een aardig bakje leesvoer. Ontregelen, van Jos van der Lans.
Anders dan de titel doet vermoeden, gaat het hier niet om een anarchistisch pamflet of een oproep van de vrije radicalen, maar wordt een licht geworpen op de massale hoeveelheid regels, wetten en afspraken die wij hebben opgebouwd en hanteren tot op de dag van vandaag. Hoe het komt dat door de theorie van Carl Rogers, het begin van het einde (?) van het vak van onderwijzer/leraar op gang is gekomen, want in onderwijsland is de professional al sinds begin jaren ’70 de weg kwijt. Door onzekerheid geteisterd banen zij zich een weg door hun school en carriére om dan op 62 jarige leeftijd opgelucht adem te kunnen halen en om te zien. “Ik heb het gered”, klinkt dan op een manier alsof ze na één lange aanloop de sprong over de sloot gewaagd hebben.
Het door ons ontwikkelde bolwerk van besluiten, procedures, afspraken en vooral regels heeft ertoe geleid dat niemand meer iemand om verantwoording vraagt. Recente maatschappelijke gebeurtenissen zijn hiervan het voorbeeld. De afwachtende politieman die, door toedoen van de regels niet mag,kan of durft in te grijpen, terwijl achter een voordeur in het Rotterdamse havengebied hoorbaar iemand afgeslacht wordt. Jeugdhulpverlening die tekort schiet waar dringend ingrijpen gewenst is, of dichter bij huis, de leerkracht die zich krampachtig verantwoord op de vraag “hoe is het met mijn kind?”, met wagonladingen aan toets- en testresultaten en in onnavolgbaar jargon de ouders uitlegt wáár de ontwikkeling op de curve zit.

ONTwikkelen, ONTmoeten, ONTregelen ONTvlechten en ONThechten. We moeten ons ontegenzeggenlijk zien te ontdoen van al onwaarschijnlijk ontmoedigende en onterechte onzin. Regels zijn er om tussen te schrijven.

Geen opmerkingen: