Niet ik.... de ander.

Ouders willen meer discipline in de opvoeding. Ook op school. Ze willen dat kinderen beter opgevoed en strenger onderwezen worden. Althans, de kinderen van een ánder, want die groeien namelijk op voor galg en rad. Ouders zijn erg tevreden over hun eigen stijl van opvoeden en menen dat hún kinderen op de juiste wijze grootgebracht worden door henzelf.
In de ogen van ouders, zo blijkt uit onderzoek, mogen ándere ouders en leerkrachten wel wat meer discipline tonen en de opvoedkundige aanpak meer kracht en structuur laten uitstralen. Rust, Reinheid en Regelmaat als maatstaf. Bladergroen en Spock.

Grappig. Het stoepje van de buren mag wel eens schoongemaakt worden, want die maken er altijd zo’n zooitje van. We spreken schande over anderen wanneer er dingen gebeuren of passeren die niet in ons eigen beeld passen. Het is de ander die de fouten maakt, onhandig is, dom doet, stomme dingen zegt, onnozel kijkt, belachelijk oogt en altijd te laat op een afspraak is. Alle eigen ellende en rampspoed is de schuld van de ander, dit land gaat ten onder door toedoen van… de ander. Niet ik, nee, de ander. Jammer eigenlijk, maar helaas zo werkt het al eeuwen. Het is de ánder die veranderen moet, en de schuld ligt altijd buiten jezelf.

De roep om meer discipline is ook zoiets. Ouders willen er meer van zien op scholen en die moet dus door de ander en van buiten af aangebracht worden. Het is namelijk de schuld van het onderwijs die de jeugd zo verkwanselt, geen normen en waarden meer hanteert, waardoor er zoveel kinderen op jonge leeftijd al ontsporen (of aan de drank gaan). Het ontzag voor de meester of juf moet terugkomen en af en toe een tik op vingers, handen, het aangezicht of achterwerk kan wonderen doen. Van deze wijze van conditioneren is nog nooit iemand slechter geworden. We hebben het weggegooid. Het kind weggespoeld met het softe jaren ’70, ’80 én ’90 badwater. Terug naar tijden van structuur en orde, boetedoening en biecht.
Tja, ik heb altijd geleerd dat extrinsieke discipline en motivatie slechte drijfveren zijn voor de persoonlijke ontwikkeling, zoiets moet juist van bínnen uit komen en kinderen moeten dat als zodanig aangeboden en geleerd krijgen. Prikkels moeten op een adequate manier geleid worden, successen bereikt. We leggen die latten steeds hoger en hoger bij ze, waardoor de frustratie van de mislukking en het niet halen van de verwachting pijnlijk wordt. Het percentage “faalangstige” kinderen is schrikbarend gestegen, de dyslecten niet meer te tellen en het aantal afwijkingen groeit net zo hard als het aantal oplossingen om er iets aan te doen. Of andersom.
Laten we terugkeren naar de basis. Wil je iets bereiken, iets leren, iets ondernemen, dan zul je daar zélf iets voor moeten doen. En het verworven succes smaakt naar meer, zo ontstaat discipline.
Maar ja, hoe doe je zoiets, hoe leer je kinderen zo te denken, te leren en te handelen. Als leerkracht, als ouder.
Als ik zo rondloop door mijn school en tijdens warme zomerdagen collega’s in korte broeken en rokken, open hemdjes en teenslippers door de gangen zie bewegen dan krab ik mijzelf wel eens achter de oren en vraag mij af hoe dat zit met die voorbeeldfunctie, de motivatie en de discipline. Toegegeven, dat is ook moeilijk. Maar we vergeten het effect van ons eigen gedrag, we vergeten te kijken naar wat we zélf doen en uitstralen, want we zijn te druk bezig met kijken naar de ander.

Rust, Reinheid en Regelmaat zijn al eeuwen een grondstof en voorwaarde om tot leren te komen. En daar is niks mis mee. Maar vertaal je dit naar discipline, tucht en orde dan komen we op de verkeerde, eenzijdige weg.
Ik denk dat we er twee r-en aan toe moeten voegen. Die van Respect en Redzaamheid.

vandenBerg